NGƯỜI TÌNH CỦA MAKXIM GORKY

Người đàn bà thép – một trong những quyển sách hấp dẫn nhất của thế kỉ. Tôi gọi quyển sách này là tiểu-thuyết-tin, một kì quan về phong cách mới của thời đại thông tin của chúng ta đã trở thành nghệ thuật. Đây là sự miêu tả một cuộc đời rất hấp dẫn mang tính tài liệu-đáng sợ của bà nam tước phu nhân Budberg, một kẻ phiêu lưu kì bí, trái tim của bà đã dung nạp những quán quân của thế kỉ về văn học và chính trị như M. Gorky, H. Wells, Loccart, Peters và những người khác. Giống như người trùng tên với mình ở Utesov-Lesenkovo, bà là một Mura can đảm của những phòng trà văn chương và chính trị, kẻ cầm cân cho những cuộc chơi thế giới, nơi đây sự liều lĩnh và vận rủi may hoàn toàn không ít hơn. Bà ta đi thăng bằng trên dây nối Điện Kremli và Wesminster.

Cái gì so được với sức mạnh của đàn bà?

Bà can đảm đến điên rồ làm sao!

Đáng tiếc là tờ tạp chí không đăng ảnh, nếu không thì độc giả đã được ngắm một nụ cười lúng túng ẩn dưới hàng ria mép của Gorky, người đã đem tình bạn của Mura làm quà tặng cho tác giả của Cuộc chiến giữa các vì sao . [1]

Không phải người đàn bà thép, mà là thế kỉ thép của những Dân ủy thép và song sắt. Và một người đàn bà bằng xương bằng thịt đối đầu với nó.

Tiểu thuyết này là tác phẩm tốt nhất của bà Nina Berberova. Ngòi bút của bà trong sáng như pha lê, đôi khi hơi chủ quan, không buông thả trong tình cảm, về năng khiếu thẩm mỹ bà bộc lộ tư chất của một nghệ sĩ có chí lớn với phong cách chính xác theo kiểu kĩ thuật bắn tỉa, do vậy bà là một người đàn bà hoàn toàn không thuộc phái yếu chút nào. Thông tin trong tay bà đã trở thành hình tượng, thành tiểu-thuyết-tin, nhưng không phải là báo chí, vẫn giữ được thứ ánh sáng của tia hồng ngoại linh diệu của nghệ thuật. Thứ ánh sáng này không thể giải thích được. Đúng là pha lê, đúng thế, nhưng linh diệu. Nhiều nhà làm phim tài liệu, viết sách theo thể văn tài liệu ngày nay không có được thứ ánh sáng hồng ngoại vô hình này. Bà Nina Berberova đã bác bỏ một cách khinh bỉ một quan niệm tầm thường cho rằng văn chương của phụ nữ là cái thứ văn chương sướt mướt tình cảm của Charskaia.

Quyển sách của bà N. Berberova đã gặt hái một thành công to lớn vào mùa xuân này ở Paris. Đây là một thành công hiếm thấy đối với nhà văn Nga. Tờ Le Monde và nhiều tờ báo lớn khác đã phân tích một cách sâu sắc sáng tác của bà. Bà đã được dành cho một chương trình truyền hình nổi tiếng Apostrof , mà trước đó trong số các nhà văn Nga chỉ có mỗi A. Solzhenitsyn là có được cái vinh hạnh ấy.

Tôi được làm quen với bà Nina Nikolaievna khoảng hai mươi năm về trước, tức vào cái thời mà những kẻ hành hương từ đất nước chúng ta không ai dám tới thăm bà. Trong một buổi tối tọa đàm của tôi tại Princeton, có một nữ thính giả ngồi nghe, bà có vẻ đẹp của một con báo. Tấm lưng thẳng của bà, giọng nói, cách phát biểu của bà bộc lộ cái giản dị của tầng lớp quý tộc Petersburg. Độc giả của chúng ta biết rõ phong cách và cuộc đời của N. Berberova qua những tác phẩm đã công bố của bà, tuy trong đó thi thoảng có gặp một vài điều không chính xác. Văn xuôi của bà lớn lên từ những vần thơ của Postakmeist. Chỉ khác họ ở tính chất mỉa mai, châm biếm. Những nhà nấu bếp có kinh nghiệm thường đem cơm vừa nấu chín trụng vào nước lạnh, lúc bấy giờ các hạt cơm sẽ rời nhau, chứ không dính vào nhau như món cháo. Ngôn từ của N.Berberova cũng giống như thế, chúng được trụng vào nồi nước mỉa mai, châm biếm, và mỗi một từ, mỗi một câu lung linh như hòn ngọc, chúng trở thành những hạt đã được trau chuốt kĩ lưỡng.